Innovatieve renovatie gemalen

Een bedrijf uit Hengelo ontwikkelde een nieuwe waaier, die een vrijwel ongehinderde vispassage mogelijk maken. Hiermee zijn de laatste barrières opgeheven in de twee belangrijkste vismigratieroutes van het binnenland van Fryslân naar de Waddenzee. Door de innovatieve renovatie kunnen de gemalen weer twintig jaar vooruit.
Voor een gezonde palingstand is de visuittrek in de herfst van groot belang.


De volwassen paling (schieraal) zwemt vanuit Europa naar de Sargassozee bij Mexico om te paaien. De larfjes trekken vervolgens, geholpen door de warme golfstroom, in drie jaar weer terug (6.000 km).
Als kleine doorzichtige glasaaltjes komen ze bij de Europese kusten aan.

RenovatieDe pompen van de gemalen worden zo aangepast dat volwassen paling vanuit Fryslân naar
de Waddenzee kan zwemmen. Voor een gezonde palingstand is deze visuittrek van groot
belang. De inbouw van visvriendelijke waaiers in de pompen bij gemaal Ropta en Miedema
zorgt voor een ongehinderde passage van vrijwel alle schieraal tot een lengte van 80 cm.
Volgens berekeningen overleeft namelijk minstens de helft van de vissen de conventionele
waaiers niet. Met deze nieuwe soort waaier wordt de overlevingskans opgevoerd van 90 tot
100 procent. Zonder dat het ten koste gaat van de pompsnelheid. Wetterskip Fryslân is
overigens het eerste waterschap dat deze innovatie toepast.
Voor de intrek van jonge paling (glasaal) en driedoornige stekelbaars is bij gemaal Ropta al
een vishevel aanwezig. Deze hevelt de jonge vis in het voorjaar over de dijk de provincie
Fryslân in. Bij gemaal Miedema in Zwarte Haan legt Wetterskip Fryslân een vispassage aan,
zodat ook hier de glasaal en driedoornige stekelbaars Fryslân binnen kunnen komen.
Tijdens de werkzaamheden kan er enige overlast door bouwverkeer ontstaan. De
pompfunctie van de gemalen blijft tijdens de renovatie gewaarborgd door tijdelijke
pompinstallaties.

Voor een filmpje van Rob den Boer over de vishevel bij Roptazijl klik hier.