Op 21 januari 2005 is de VBC Lauwersmeer opgericht. In deze periode waren VBC’s verplicht voor Rijkswateren, waarbij het Visplan dat de VBC opstelde goedkeuring van het Rijk behoefde.
De VBC Lauwersmeer bestaat sindsdien uit Sportvisserij Fryslân, Sportvisserij Groningen Drenthe, de beroepsvisserijbedrijven Bouma en Keuter, Staatsbosbeheer en waterschap Noorderzijlvest. De VBC is geen rechtspersoon, maar fungeert als overlegplatform.
De VBC is ingesteld om de belangen van alle betrokken partijen op elkaar af te stemmen. Overleg tussen de visserijsector, water- en natuurbeheerders krijgt hierin vorm in een niet geformaliseerde setting. Er is een toenemend bewustzijn in het belang van natuurwaarden. Bovendien liggen er verschillende verplichtingen vanuit de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Dit is een Europese richtlijn die sinds 2000 van kracht is en de lidstaten voorschrijft dat de waterkwaliteit van de Europese wateren vanaf 2015 aan bepaalde eisen moet voldoen.
Opbouw van de VBC,
De VBC Lauwersmeer bestaat uit Sportvisserij Fryslân (schubvisrechthebbende), Sportvisserij Groningen Drenthe (schubvisrechthebbende), de beroepsvisserijbedrijven Bouma en Keuter (aalvisrechthebbende), Staatsbosbeheer (eigenaar van de ondiepe delen en verantwoordelijk voor het natuurbeheer) en waterschap Noorderzijlvest (waterkwaliteitsbeheer en peilbeheer). De deelnemende partijen wijzen een voorzitter aan. De voorzitter is onafhankelijk en vertegenwoordigt niet tegelijkertijd één van de deelnemende partijen. Vanwege specifieke betrokkenheid (en/of deskundigheid) kunnen in onderling overleg daarnaast adviseurs betrokken worden bij de VBC. Bij een tussentijdse vacature wordt door de betreffende partij een nieuwe vertegenwoordiger benoemd.
De VBC evalueert jaarlijks het visserijbeheer op basis van de vangstgegevens, de monitoring en de terugkoppeling van de controle-activiteiten. Op basis van de hiervoor genoemde gegevens kunnen veranderingen in de visstand worden geconstateerd. Dit kan aanleiding zijn het visplan (deels) aan te passen.
Veranderingen in het gebied alsmede aanvullende informatie die de visserij raken zijn eveneens reden om het visplan bij te stellen.