Schreeuwen of zwijgen

Als u hier klikt krijgt u een pdf met daarin het artikel van Herman Galle.

Vervolgens leest u hieronder de reactie opgesteld door Marko Kraal; medewerker van Sportvisserij Nederland en bekend van VIS TV.
De reactie is vandaag, vrijdag 9 april, ook gepubliceerd in de Leeuwarder Courant .

Ondanks TV, games en internet groeit de sportvisserij als kool. Niet alleen in Fryslân, maar ook in de rest van Nederland. Met ruim 2 miljoen beoefenaars waaronder ruim 600.000 kinderen is het een van de meest beoefende vormen van openluchtrecreatie. Aangezien sportvissen een activiteit is waar dieren een rol in spelen is het niet meer dan logisch dat er –vanuit welzijnsoogpunt- kritisch naar wordt gekeken. Het is alleen zo jammer dat dit, zoals in het artikel van Herman Galle, vaak ongenuanceerd en met een religieus aandoend fanatisme wordt gedaan. Een gemiste kans want discussies worden pas zinvol wanneer deze worden gevoerd op basis van nuance en onderbouwde argumenten. Natuurlijk mogen emoties een rol spelen maar ze moeten niet zoals in ‘de schreeuw van de vis’ de boventoon gaan voeren.

Zo beweert van Galen met grote stelligheid dat ‘vissen pijn, angst en stress ervaren.’ Daarbij verwijst hij het onderzoek van Verheijen en Buwalda uit 1986. Ook wordt een Schots onderzoek aangehaald waar uit blijkt dat vissen pijnreceptoren hebben en ‘dus ernstig kunnen leiden.’ Hier heeft Galle de klok horen luiden, maar blijkt hij wanhopig op zoek naar de klepel. Wat betreft pijn bij vissen verschilt de wetenschap helaas nog steeds van mening.
Niet ten aanzien van het registreren van pijn, wel ten aanzien van het bewust zijn van pijn, oftewel het lijden van pijn zoals wij mensen dat kunnen. Verhijen en Buwalda slaan wat betreft dit heikele punt de spijker op hun kop door te stellen dat een ‘karper pijn op zijn karpers ervaart.’ De Schotten hebben inderdaad ontdekt dat vissen pijnreceptoren in de bek hebben. Dat is maar goed ook anders zouden ze waarschijnlijk niet kunnen functioneren.

Waarmee Galle ook de mist ingaat, is met zijn opmerking dat ‘er in de samenleving grote bezwaren tegen het sportvissen zijn. ’ Uit onderzoek van het ministerie van LNV komt namelijk naar voren dat sportvisserij juist een activiteit met dieren is waar de maatschappij zo’n beetje de minste moeite mee heeft. Waar Galle wel gelijk in heeft is dat ‘vissen het slachtoffer zijn van onze hang naar plezier, natuurbeleving, recreatie, e.d.’ Maar dat geldt voor iedere activiteit waar dieren een rol in spelen. Denk aan paardrijden, het houden van huisdieren, maar ook het eten van vlees. De vraag is: mogen we dit als mens doen? Toegespitst op het hengelen: mogen mensen voor hun plezier vissen vangen? Deze vraag kun je eigenlijk alleen beantwoorden door het nadeel van de vis af te wegen tegen het voordeel voor de mens. Daarbij is het nadeel voor de vis beperkt en van zeer korte duur. Veruit de meeste vissen worden na de vangst weer voorzichtig teruggezet. Vissen worden daarbij overigens niet uit het water ‘gescheurd’ maar met een schepnet behoedzaam uit het water getild. Grote vissen, zoals karpers, worden daarbij ook nog eens voorzichtig op een zachte mat neergelegd om te voorkomen dat de vis beschadigd. Voor een deel uit respect, voor een deel uit eigenbelang omdat sportvissers nu eenmaal graag dezelfde vis in de toekomst onbeschadigd en –OK, een stuk groter- willen terugvangen. Sportvissers die een visje voor eigen consumptie willen meenemen doden het dier meteen na de vangst; een commercieel gevangen kabeljauw, haring of makreel zou hier groen van jaloezie uitslaan.

Het antwoord op het tweede deel van de vraag –wat levert dat hengelen nu voor de mens op- wordt door Galle eigenlijk zelf al gegeven: natuurbeleving en plezier. Daar zou ik zelf nog aan toe willen voegen: milieubesef, het kunnen bewonderen van fascinerende dieren en het kunnen ontsnappen aan de waan van de dag. Dankzij de sportvisserij ontdekken kinderen op een leuke manier de wondere wereld onder water en ervaren dat natuur gelukkig meer is dan het tweedimensionale venster van Discovery en National Geographic.
Voordat de lezer een definitieve mening vormt, zou ik nog een reden willen noemen waarom dat hengelen bestaansrecht heeft. En dat is het belang voor de vis zelf. Dankzij de sportvisserij is er aandacht gekomen voor de ecologische kwaliteit van sloot, rivier en plas, worden er vistrappen aangelegd en is er eindelijk politieke aandacht gekomen voor penibele situatie waarin de aal verkeert. Recent heeft de sportvisserij met succes de onfrisse plannen van een aantal waterbeheerders tegengehouden die 90 % van de vis wilden ruimen als goedkope maatregel om niet realistische waterkwaliteitsdoelen te bereiken.

Afsluitend en als antwoord op de gestelde vraag durf ik dan ook te stellen dat sportvissen niet alleen een van de leukste en spannende manieren om de natuur te beleven is, het is ook een activiteit met aantoonbare voordelen voor vis, viswater en visstand.

Marco Kraal

Sportvisserij Nederland /Hengelsportfederatie Fryslân